Οι εργάτες προστατεύονται από το νόμο, αλλά όχι στα χωράφια
Επιμέλεια κειμένου Κική Παναγιώτου
(Cape Town) – Οι εργαζόμενοι στην επαρχία Western Cape που βοηθούν στην παραγωγή των διάσημων κρασιών και φρούτων της Νότιας Αφρικής στερούνται σωστής κατοικίας, κατάλληλου εξοπλισμού ασφαλείας και βασικών δικαιωμάτων εργασίας, όπως λέει το Human Rights Watch σε μια
έκθεση που δημοσιεύτηκε σήμερα. Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής, μαζί με τις βιομηχανίες που απασχολούν αυτούς τους εργάτες, πρέπει να λάβουν άμεσα μέτρα για να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας και κατοικίας, λέει το Human Rights Watch.
Η έκθεση 96 σελίδων, «Ωρίμανση με κακομεταχείριση: Τα ανθρώπινα δικαιώματα στις βιομηχανίες φρούτων και κρασιού της Νότιας Αφρικής,» καταγράφει τις συνθήκες που περιλαμβάνουν την επιτόπια κατοικία που είναι ακατάλληλη για διαβίωση, την έκθεση στα φυτοφάρμακα χωρίς τον κατάλληλο εξοπλισμό ασφάλειας, την έλλειψη πρόσβασης στις τουαλέτες ή το πόσιμο νερό κατά τη διάρκεια της εργασίας και τις προσπάθειες να εμποδίσουν τους εργαζομένους από το να συγκροτήσουν συνδικαλιστικές οργανώσεις. Ενώ οι βιομηχανίες φρούτων και κρασιού του Western Cape συμβάλλουν με δισεκατομμύρια rand στην οικονομία της χώρας, υποστηρίζουν τον τουρισμό και απολαμβάνονται από τους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο, οι αγρότες τους κερδίζουν περίπου τις χαμηλότερες αμοιβές στη Νότια Αφρική. Η έκθεση περιγράφει επίσης τα επισφαλή δικαιώματα μονιμότητας και τις απειλές της απέλασης για τους μακροπρόθεσμους κατοίκους στα αγροκτήματα.
«Ο πλούτος και η ευημερία που παράγουν αυτοί οι εργαζόμενοι δεν θα έπρεπε να βασιζόταν στην ανθρώπινη δυστυχία,» λέει ο Daniel Bekele, διευθυντής στην Αφρική στο Human Rights Watch. «Η κυβέρνηση, οι βιομηχανίες και οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των αγροκτημάτων, πρέπει να κάνουν πολλά περισσότερα για να προστατεύσουν τους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στα αγροκτήματα.»
Η έκθεση είναι βασισμένη σε περισσότερες από 260 συνεντεύξεις με εργάτες, με ιδιοκτήτες αγροκτημάτων, με αστικά μέλη της κοινωνίας, με αντιπροσώπους της βιομηχανίας, με κυβερνητικούς ανώτερους υπαλλήλους, με δικηγόρους, με υπαλλήλους της ένωσης και με ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες.
Η Νότια Αφρική έχει νόμους που εγγυώνται τις αμοιβές, τα οφέλη, και τις ασφαλείς συνθήκες εργασίας και κατοικίας για τους εργαζομένους και τους άλλους κατοίκους στις φάρμες. Αλλά ο νόμος παρέχει στους εργαζομένους πολύ μεγαλύτερη προστασία εργασίας και κατοικίας από αυτή που λαμβάνουν επειδή η κυβέρνηση κατά ένα μεγάλο μέρος έχει αποτύχει να ελέγξει τις συνθήκες και να επιβάλει τους νόμους, λέει το Human Rights Watch.
Το Human Rights Watch βρήκε τα σπίτια μερικών εργαζομένων μη κατοικήσιμα. Ένας εργάτης έδειξε στο Human Rights Watch το πρώην χοιροστάσιο χωρίς ηλεκτρική ενέργεια, νερό, ή προστασία από τις καιρικές συνθήκες όπου είχε ζήσει με τη σύζυγο και τα παιδιά του για 10 χρόνια. «Με κάνει πολύ δυστυχισμένη,» είπε η σύζυγός του, «επειδή δεν μπορώ να εγγυηθώ [την] ασφάλεια των παιδιών [μου] και δεν μπορώ να παρέχω τα απαραίτητα στα παιδιά [μου].»
Πολλοί εργάτες ζουν στα αγροκτήματα σαν μέρος της συμφωνίας για την εργασία τους, μαζί με την οικογένεια τους και τους πρώην εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν μπορούν πλέον να εργαστούν επειδή είναι πάρα πολύ ηλικιωμένοι ή τραυματισμένοι. Τα δικαιώματα της μόνιμης παραμονής αυτών των κατοίκων προστατεύονται από την Πράξη Παράτασης Μόνιμης Παραμονής (Extension of Security of Tenure Act) , που θεσπίστηκε το 1997. Όμως, από τις εκτιμήσεις της αστικής κοινωνίας, περισσότεροι από 930.000 άνθρωποι εκδιώχτηκαν από τα νοτιοαφρικανικά αγροκτήματα μεταξύ 1994 και 2004. Η κυβέρνηση δεν κρατά τις στατιστικές όσον αφορά στους αριθμούς απελάσεων, αλλά οι άνθρωποι που μίλησαν στη συνέντευξη περιέγραψαν έναν σταθερό ρυθμό απελάσεων, ιδιαίτερα όταν οι εργάτες δεν είναι πλέον ικανοί να εργαστούν. Στους εκδιωγμένους εργάτες που μίλησαν με το Human Rights Watch δεν είχε δοθεί κατάλληλη εναλλακτική κατοικία ή επαρκής αποζημίωση για να βρουν νέα κατοικία.
Οι ιδιοκτήτες των αγροκτημάτων προσφεύγουν μερικές φορές σε παράνομες τακτικές για να κάνουν τους κατοίκους της φάρμας να φύγουν, όπως το κόψιμο του ρεύματος ή του νερού. Σε μια περίπτωση, οι υπεύθυνοι της φάρμας έκοψαν το ρεύμα για περισσότερο από ένα χρόνο σε μια οικογένεια με δύο παιδιά. Οι φρουροί ασφάλειας στο αγρόκτημα παρενόχλησαν τις οικογένειες στη μέση της νύχτας με σκυλιά.
Αν και είναι έγκλημα για τους ιδιοκτήτες διώχνουν τους κατοίκους από τη γη τους χωρίς να ακολουθούν τις απαραίτητες διαδικασίες, οι αρχές κινούν σπάνια τις διαδικασίες για τα εγκλήματα. Και ακόμα και όταν ακολουθούν οι ιδιοκτήτες των αγροκτημάτων τις νόμιμες διαδικασίες, οι εκδιωγμένοι κάτοικοι συχνά δεν έχουν πουθενά να πάνε. Οι κοινοτικές κυβερνήσεις είναι γενικά απροετοίμαστες για να τους βοηθήσουν, και μερικοί καταλήγουν άστεγοι.
Οι επαγγελματικές συνθήκες υγείας και ασφάλειας σε πολλά αγροκτήματα βάζουν σε κίνδυνο τους εργαζομένους, όπως διαπίστωσε το Human Rights Watch. Η πλειοψηφία των τωρινών και προηγούμενων εργατών που μίλησαν στη συνέντευξη για αυτές τις συνθήκες είπε ότι είχαν εκτεθεί σε φυτοφάρμακα χωρίς επαρκή εξοπλισμό ασφαλείας. Επιπλέον, πολλοί εργοδότες διακινδυνεύουν την υγεία των εργαζομένων με το να μην τους παρέχουν πρόσβαση στην κατανάλωση νερού, στις εγκαταστάσεις για το πλύσιμο των χεριών, ή στις τουαλέτες, ακόμα κι αν αυτά είναι υποχρεωτικά από τους κανονισμούς εργασίας. Όταν οι εργάτες είναι άρρωστοι ή τραυματισμένοι, όπως είναι αρκετά συνηθισμένο σε αυτή την επικίνδυνη εργασία, σχεδόν πάντα τους στερείται η μετ' αποδοχών άδεια για λόγους υγείας που ορίζεται από το νόμο εκτός αν παρέχουν ένα ιατρικό πιστοποιητικό. «Δεδομένου αυτών που ξέρουμε για τα αποτελέσματα της χρήσης φυτοφαρμάκων, είναι άδικο το ότι σε μερικούς από αυτούς τους εργαζομένους δεν παρέχεται κατάλληλος εξοπλισμός ασφαλείας, ακόμα και αν το ζητήσουν,» είπε ο Bekele.
Οι εργαζόμενοι στα χωράφια είναι από τους πιο ανεπαρκώς οργανωμένους εργαζομένους στη χώρα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ένωσης, η «πυκνότητα» - το ποσοστό των εργαζομένων που αντιπροσωπεύονται από τα συνδικάτα – στον αγροτικό τομέα του Western Cape είναι τόσο χαμηλή ως 3 τοις εκατό, έναντι 30 τοις εκατό μεταξύ εκείνων με επίσημη απασχόληση συνολικά στη χώρα. Το Human Rights Watch διαπίστωσε ότι μερικοί ιδιοκτήτες χωραφιών προσπαθούν να αποτρέψουν τους εργαζομένους από τη συγκρότηση συνδικαλιστικών οργανώσεων, αν και το δικαίωμα να οργανωθούν προστατεύεται βάσει του διεθνούς δικαίου της Νότιας Αφρικής και του συντάγματος.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργάτες στα χωράφια και οι κάτοικοι στις φάρμες δεν είναι άγνωστα στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση, στους ιδιοκτήτες αγροκτημάτων, ή στους εμπόρους που αγοράζουν τα προϊόντα τους. Πράγματι, το 2003 και πάλι το 2008, η South African Human Rights Commission διαπίστωσε παρόμοιες κακομεταχειρίσεις. Όμως τα μέτρα που λαμβάνονται από την κυβέρνηση και τη βιομηχανία για να βελτιωθούν αυτές οι συνθήκες δεν είναι επαρκή για να εξασφαλίσουν ότι οι γενικοί όροι στα αγροκτήματα ανταποκρίνονται στα βασικά πρότυπα που ορίζονται από το νοτιοαφρικανικό νόμο.
Τη στιγμή που το Human Rights Watch πραγματοποίησε την έρευνά του, το Μάρτιο του 2011, το Western Cape είχε 107 επιθεωρητές εργασίας, αρμόδιους για την επιθεώρηση πάνω από 6.000 αγροκτημάτων και όλων των άλλων εργασιακών χώρων στην επαρχία. Επιπλέον, μια συμφωνία μεταξύ του Τμήματος Εργασίας, Agri South Africa – η κύρια ένωση των ιδιοκτητών χωραφιών - και άλλων τμημάτων που απαιτεί από τους επιθεωρητές εργασίας να δίνουν στους ιδιοκτήτες των χωραφιών ενημέρωση για τις επιθεωρήσεις υπονομεύει την ικανότητα των επιθεωρητών να προσδιορίσουν τις παραβιάσεις, είπε το Human Rights Watch.
Οι συνθήκες στα αγροκτήματα ποικίλλουν, και δεν είχαν αντιμετωπίσει όλοι οι εργάτες στα αγροκτήματα, με τους οποίους μίλησε το Human Rights Watch, τις ίδιες καταπατήσεις των δικαιωμάτων τους. Σε έναν μικρό αριθμό περιπτώσεων, οι εργάτες στα αγροκτήματα και οι ιδιοκτήτες τους περιέγραψαν την πλήρη συμμόρφωση με το νόμο καθώς επίσης και ποικίλες θετικές πρακτικές από τους εργοδότες που υπερέβησαν τις νόμιμες απαιτήσεις. Μερικοί αγρότες δίνουν γη στους εργαζομένους για να καλλιεργήσουν τα δικά τους προϊόντα, πληρώνουν το πλήρες κόστος των ιατρικών επισκέψεων, παρέχουν ελεύθερα τρόφιμα στους εργαζομένους το χειμώνα, ή έχουν δημιουργήσει οργανώσεις που ωφελούν τους εργάτες. Οι ιδιοκτήτες αγροκτημάτων που παρείχαν αυτά τα προνόμια στους εργάτες τους τόνισαν ότι αυτές οι προσπάθειες μπορούν να είναι κερδοφόρες.
Τα φρούτα και το κρασί της Νότιας Αφρικής πουλιούνται στην εγχώρια αγορά και εξάγονται στο εξωτερικό. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Κάτω Χώρες είναι οι κορυφαίοι προορισμοί για τα φρούτα του Western Cape, και το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία είναι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς του νοτιοαφρικανικού κρασιού. Ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες, και άλλα ευρωπαϊκά έθνη είναι επίσης σημαντικές αγορές για το νοτιοαφρικανικό κρασί. Περίπου στα μισά αγροκτήματα, στα οποία το Human Rights Watch μελέτησε τις συνθήκες , είτε οι ιδιοκτήτες αγροκτημάτων είτε οι εργαζόμενοι είπαν ότι τα προϊόντα παρήχθησαν για την αγορά εξαγωγών. Η έκθεση δεν επισήμανε την εφοδιαστική αλυσίδα για τα προϊόντα και δεν κατονόμασε τα αγροκτήματα για να μειώσει τον κίνδυνο αντιποίνων ενάντια στους εργαζομένους.
Οι οργανισμοί βιομηχανίας, οι ενώσεις των ιδιοκτητών των αγροκτημάτων, και οι ηθικές εμπορικές πρωτοβουλίες πρέπει να εξασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα των εργαζομένων γίνονται σεβαστά, είπε το Human Rights Watch. Πρέπει να δουλέψουν με τη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση για να εγγυηθούν ότι οι εργαζόμενοι που βοηθούν στην παραγωγή των φρούτων και του κρασιού έχουν μια επαρκή κατοικία, προνόμια και ασφάλεια υγείας.
«Η απάντηση δεν είναι να μποϊκοτάρουμε τα νοτιοαφρικανικά προϊόντα, επειδή αυτό μπορεί να είναι καταστρεπτικό για αυτούς τους εργάτες,» είπε ο Bekele. «Αλλά ζητάμε από τους εμπόρους να πιέσουν τους προμηθευτές τους ώστε να εξασφαλίσουν ότι υπάρχουν αξιοπρεπείς συνθήκες στα αγροκτήματα που παράγουν τα προϊόντα που αγοράζουν και πωλούν στους πελάτες τους.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου