Σχόλιο αναγνώστη για την παγκοσμιοποιημένη αγορά κρασιού

Αγαπητό blog, σε άρθρο σας σχετικά με το Οινότρια Γη 2007 του Domaine Costa Lazaridi, πολύ εύστοχα αναφέρατε ότι σας έδωσε την αίσθηση ενός τυποποιημένου γευστικά κρασιού που θα ικανοποιούσε σίγουρα τις ανάγκες μιας μαζικής παγκοσμιοποιημένης αγοράς, παρά ενός κρασιού το οποίο προορισμό θα είχε την ανάδειξη της διαφορετικότητας ενός teroir, υποκινούμενα από συναισθηματικά κριτήρια.
Είναι γεγονός ότι πολλοί οινοποιοί της νεότερης ελληνικής οινικής ιστορίας, ακολουθώντας το πνεύμα του μιμιτισμού και της ξενομανίας και υποτιμώντας-πιθανόν και αγνοώντας- τις δυνατότητες των Ελληνικών ποικιλιών έσπευσαν να γεμίσουν τα μέχρι πρότινος αγροτεμάχια με τις γνωστές κοσμοπολίτικες ποικιλίες, εκστασιαζόμενοι στην ιδέα της παραγωγής Μεγάλων κρασιών που θα κάνανε θραύση στην παγκόσμια αγορά. Έτσι

κατά κάποιον τρόπο προσπάθησαν να δικαιολογήσουν και τις εξωφρενικές σε πολλές περιπτώσεις τιμές τους, σκεπτόμενοι ότι θα προκαλούσε σίγουρα εντύπωση ένα κρασί που θα στοίχιζε περισσότερο από ένα Calon-Segur ή ένα Lynch-Bages ή ακόμα και από ένα Pichon-Lalande...
Και είναι λογικό να συμβαίνουν αυτά σε μια χώρα που κατανάλωνε κυρίως με leasing των 1500 ευρώ τα μήνα- τα περισσότερα Cayenne στην Ευρώπη, την χώρα των επιδοτήσεων, του άγους του χρηματιστηρίου και του ηλίθιου show off.
Του στενόμυαλου Έλληνα που ομφαλοσκοπώντας με έπαρση ήθελε να κατακτήσει τις παγκόσμιες αγορές, μεθυσμένος από την παγίδα του ευδαιμονισμού που δημιούργησε με δανεικά από τις τράπεζες.
Δεν θα ήθελα να επεκταθώ στις δυνατότητες που έχει η χώρα μας για την παραγωγή πραγματικά μεγάλων κρασιών προερχόμενα από Ελληνικές ποικιλίες, με τις οποίες μπορούμε να κάνουμε πραγματικό buzz στην διεθνή αγορά, αντί να τρέχουμε ουραγοί στις παγκόσμιες εξελίξεις με "κλωνοποιημένα" κρασιά που δεν έχουν καμία τύχη άρα και κανένα λόγο ύπαρξης.
Ευτυχώς που υπάρχουν αρκετοί Έλληνες οινοποιοί, εκφραστές της υγιούς δεοντολογίας στον χώρο του κρασιού με ικανότητες, γνώσεις και πάθος που γνωρίζουν τις κακοτοπιές της παγκοσμιοποιημένης αγοράς.
Τι σημαίνει λοιπόν παγκοσμιοποιημένη αγορά κρασιού;
Έγινε λοιπόν ο κόσμος μια γειτονιά και το εμπόριο μια αγορά! Θα μπορούσε να λείπει το κρασί από αυτήν την κοσμική και εμπορική αλληλεπίδραση; Όχι φυσικά στα πλαίσια του διεθνισμού, αλλά στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης.

Σας μπέρδεψα; Οι ομοιότητες πολλές, οι διαφορές περισσότερες. Ο διεθνισμός, που απέτυχε, είχε σκοπό να ενώσει τους λαούς όλου του κόσμου, η παγκοσμιοποίηση, που πέτυχε, έγινε για να υποτάξει τους λαούς όλου του κόσμου στα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου.

Υπάρχουν δυο διαφορετικές έννοιες σχετικά με την παγκοσμιοποίηση του κρασιού, η παγκοσμιοποίηση της ποιότητας και η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου του κρασιού.

Η παγκοσμιοποίηση της ποιότητας υπαγορεύει ότι η ίδια τεχνολογία μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε σημείο της γης με αποτέλεσμα να παράγονται από μια συγκεκριμένη ποικιλία σταφυλιών σχεδόν ταυτόσημα κρασιά. Δηλαδή, ένα Cabernet της Ιταλίας δεν θα έπρεπε να διαφέρει και πολύ από ένα Cabernet της Αργεντινής ή της Καλιφόρνια.
Το ρόλο τους παίζουν εδώ οι λεγόμενοι «ιπτάμενοι οινολόγοι», οι οποίοι ταξιδεύουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης εφαρμόζοντας ταυτόσημες πρακτικές οινοποίησης. Ένας από τους μεγαλύτερους και σίγουρα ο γνωστότερος «ιπτάμενος οινοποιός», ο Michel Rolland, κατηγορήθηκε ότι φτιάχνει κρασιά για τη μαζική αγορά χωρίς να τον απασχολούν η ιδιαιτερότητα και τα τοπικά χαρακτηριστικά ενός αμπελώνα, και ότι τα κρασιά που φτιάχνει αποτελούν παραλλαγές στο ίδιο θέμα.
Σ’ αυτή την περίπτωση η λεπτομέρεια χάνεται, χάνονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που οφείλονται στο terroir και παραμένουν τα κοινά χαρακτηριστικά, όπως είναι ο αρωματικός και γευστικός χαρακτήρας της ποικιλίας, η ωρίμανση των σταφυλιών και η τεχνική της οινοποίησης και σε περίπτωση της παλαίωσης. Αυτοί όμως οι τελευταίοι παράγοντες μπορούν να εξασφαλιστούν σχεδόν σε όλες τις αμπελουργικές περιοχές του κόσμου, έτσι που οδηγούν στην παραγωγή ταυτόσημων ποιοτικά κρασιών, οδηγούν με λίγα λόγια στην παγκοσμιοποίηση της ποιότητας.

Όσον αφορά την παγκοσμιοποίηση του οινεμπορίου, αυτή διέπεται από μια βασική αρχή: Όσο περισσότερο μεγαλώνουν οι εμπορικές εταιρείες των κρασιών τόσο περισσότερο το κρασί παγκοσμιοποιείται. Οι μικροί εμπορικοί οίκοι δεν μπορούν να επεκταθούν παντού, τα μικρά οινοποιεία έχουν πρόσβαση σε μια αγορά μικρής ακτίνας δράσης.
Αντίθετα, οι μεγάλοι εμπορικοί οίκοι προωθούν το προϊόν τους σε παγκόσμια κλίμακα, τα τεράστια αποθέματα, τα μεγάλα κεφάλαια που διακινούν, η δύναμη και η επιρροή που έχουν, τους επιτρέπουν να έχουν καλύτερες τιμές και να συνθλίβουν κάτω από τον όγκο και την αδηφαγία τους, τους μικρούς εμπορικούς οίκους και τους μικρούς παραγωγούς. Έτσι σταδιακά χάνονται οι μικροί και γιγαντώνονται οι μεγάλοι εμπορικοί οίκοι, οι οποίοι πλέον πλασάρουν τα ίδια προϊόντα σε όλο τον κόσμο, πλάθουν με τις προωθητικές και διαφημιστικές τους ενέργειες τη νέα μόδα, κατευθύνουν τις προτιμήσεις και τις τάσεις ανάλογα με τα δικά τους κριτήρια και συμφέροντα.

Την ώρα που θα αρχίσετε να απαριθμείτε τα θετικά και τα αρνητικά της παγκοσμιοποίησης του εμπορίου και της παγκοσμιοποίησης του κρασιού, μην ξεχνάτε ότι υπάρχει και η παγκοσμιοποίηση της κρίσης, μιας κρίσης που επέφερε η ίδια η ελεύθερη οικονομία και την οποία διαχειρίζονται οι γίγαντες της παγκόσμιας οικονομίας.

Βασίλης Καραγιάννης
Πολιτικός Επιστήμων