Τα κρασιά της Βορείου Ελλάδος

του Phil Zimmerman

Η ηλικιωμένη Ελληνίδα στο ταμείο του μπακάλικου με κοιτούσε σιωπηλή. «Το Chateau Pegasus; » ρώτησα. Τίποτα. «Peg-a-sus» συλλάβισα, κάνοντας πως πίνω κρασί. «Α.. Πήγασος,» είπε χαμογελώντας και έγραψε σε ένα χαρτί. Ήταν ή οδηγίες για το οινοποιείο ή συνταγή για μουσακά σε μια προσπάθεια να απαλλαγεί από μένα. Πιθανώς και τα δύο. Αυτή η αναζήτηση του κρασιού άρχιζε να μοιάζει με κυνήγι κρυμμένου θησαυρού.
Η περιοχή κρασιού της Μακεδονίας προσφέρει μια λιγότερο φανταχτερή

εναλλακτική λύση σε σχέση με τις περιοχές της Καλιφόρνια και μια αλλαγή από το χαρακτηριστικό ελληνικό κύκλωμα τουριστών. Η περιοχή προσφέρει επίσης μια ματιά στο βόρειο πολιτισμό της Ελλάδας που μπορείτε να καταλάβετε μόνο με ένα ποτήρι. Με λίγη υπομονή (και ίσως μερικές λανθασμένες στροφές), επιχείρησα να αναζητήσω τα κρασιά με τη λογική τιμή που παρήχθησαν σε αυτήν την τραχιά περιοχή (και δεν θα βρείτε στο τοπικό Whole Foods) - και ίσως για να βρω το βραβευμένο Ξινόμαυρο.
Chateau Pegasus Η καρδιά του κρασιού της Μακεδονίας είναι η Νάουσα, μόλις 60 χμ μακριά από τη Θεσσαλονίκη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Μέσα από το νοικιασμένο μου αυτοκίνητο έβλεπα σειρές από αμπέλια να εκτείνονται στον ορίζοντα. Ξαναείδα τον χειρόγραφο χάρτη που μου έδωσε η γυναίκα, αλλά όλα μου φαίνονταν ίδια. Στρίψε αριστερά μετά από έναν θάμνο. Ή είναι μια λίμνη; Σίγουρα δεν είναι χαρτογράφος. Μια μικροσκοπική πινακίδα γραμμένη στα ελληνικά εμφανίστηκε παράλληλα με το δρόμο. Άρπαξα τον τουριστικό οδηγό μου και άρχισα να αποκωδικοποιώ την πινακίδα λέξη-λέξη, όπως ένας αρχαιολόγος με μια πέτρινη πινακίδα. Μετά από τα γράμματα «ΠΗΓ,» άφησα το βιβλίο και ακολούθησα το δρόμο σε ένα αδιέξοδο. «Guten tag.» Είπε μια βαριά φωνή πίσω μου. Για πόση ώρα οδηγούσα; Ήμουν ακόμα στην Ελλάδα; Ο ψηλός άνδρας με τα κλασσικά ελληνικά χαρακτηριστικά επιβεβαίωσε ότι ήμουν στο σωστό μέρος, στο Chateau Πήγασος, και μετά εξήγησε: «Είδα το νοικιασμένο αυτοκίνητο και νόμιζα πως ήσουν Γερμανός. Φαίνεται να είναι οι μόνοι που μας βρίσκουν.» Ο Μάρκος Μαρκοβίτης, ετών 30, επιβλέπει το οινοποιείο, το οποίο παράγει περίπου 30,000 μπουκάλια το χρόνο. Συνεχίζει την οικογενειακή επιχείρηση που άρχισε το 1981 από τον παππού του, ο οποίος ξεκίνησε πουλώντας σταφύλια σε τοπικά οινοποιεία. «Αυτό ωστόσο, δεν κράτησε για πολύ. Ο παππούς μου αναμείχθηκε σε μια διαμάχη με έναν από τους ιδιοκτήτες των οινοποιείων,» λέει ο Μαρκοβίτης. «Ήξερε ότι θα μπορούσε να το κάνει καλύτερα. Έτσι αρχίσαμε το δικό μας οινοποιείο.» Παρά το γεγονός ότι είχα πάει εκεί χωρίς ραντεβού, ο Μαρκοβίτης προσφέρθηκε να με ξεναγήσει. Περάσαμε από μια κοντινή παλιά σιταποθήκη και βρεθήκαμε σε ένα υπόγειο κελάρι κρασιού. Το κελάρι είχε σειρές από ανοξείδωτες δεξαμενές που χρησιμοποιούνται για να αποθηκεύουν το Ξινόμαυρο, μια ποικιλία κόκκινων σταφυλιών που καλλιεργείται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Το κρασί είναι ελαφρώς δροσερό και αποθηκευμένο για δύο έως τρία χρόνια για να φθάσει στην πλήρη ωριμότητά του. «Το Ξινόμαυρο δεν βιάζεται,» είπε. Επάνω, κάθισα σε έναν γυάλινο τραπέζι που ήταν περιτριγυρισμένο από κούτες κρασιού, και τράβηξε ένα μπουκάλι από ένα από τα κοντινά κιβώτια για αποστολή - του 2003, ο νεώτερος τρύγος - και έβαλε δύο ποτήρια. Τσουγγρίσαμε τα ποτήρια και γευτήκαμε με μια μεγάλη γουλιά, το κρασί. Ήταν απαλό, όπως ένα Burgundy, και δεν είχε τη γεύση ξιδιού όπως μερικά ελληνικά κρασιά που ήπια νωρίτερα στο ταξίδι μου. Είπα στον Μαρκοβίτη για μια ταβέρνα στην Αθήνα που σέρβιρε το δροσερό κρασί σε τσίγκινα ποτήρια. Το πρόσωπό του έδειξε την αποστροφή του. «Δεν είναι όλα τα ελληνικά κρασιά φτηνή ρετσίνα,» είπε, αναφερόμενος στο παραδοσιακό ελληνικό κρασί που αρωματίζεται με τη ρητίνη των πεύκων. Σκεφτείτε το παγωμένο Pine-Sol με αλκοόλ. Μετά από ένα άδειο μπουκάλι κρασιού, κοίταξα το ρολόι μου και δεν πίστευα και ότι είχα περάσει εκεί ακριβώς τέσσερις ώρες συζητώντας. Αποφάσισα να αγοράσω ένα μπουκάλι, που κόστιζε μόνο $8. «Ξέρετε ότι θα μπορούσατε να χρεώνετε πολύ περισσότερο για αυτό, » είπα. «Θέλω να πάρετε κι άλλα, είπε, δίνοντας μου δύο ακόμη μπουκάλια. Προσφέρθηκα να πληρώσω, αλλά δεν δεχόταν άλλα χρήματα. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτή η χώρα βρίσκεται σε οικονομική κρίση. Καθώς πήγαινα πίσω στο αυτοκίνητο άκουσα την πόρτα της σιταποθήκης να ανοίγει. «Πρέπει να πάρεις κι ένα κρασί του 1997. Θα το λατρέψεις,» φώναξε, κουνώντας ένα μπουκάλι πάνω από το κεφάλι του. Θεώρησα ότι επρόκειτο να είναι ένα πιο αργοπορημένο βράδυ από ότι περίμενα.
ΚΤΗΜΑ ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ Εκτός από την παραγωγή εξαιρετικού κρασιού, το κτήμα Κυρ-Γιάννη βρίσκεται σε ένα από τα πιο ωραία φυσικά τοπία σε ένα λόφο κοντά στις πλαγιές του όρους Βέρμιο. Πρώτη φορά άκουσα για το κτήμα των 125 στρεμμάτων τρώγοντας στο Ρακοκάζανο, ένα κοντινό ελληνικό εστιατόριο. «Δεν πρέπει να φύγετε από την Ελλάδα χωρίς να δοκιμάσετε το Ράμνιστα τους, » είπε η σερβιτόρα σερβίροντας ένα πιάτο με ντολμαδάκια. «Είναι καταπληκτικό,» είπε. «Πρέπει να φέρετε και ένα μπουκάλι για μένα.» Ακολούθησα τις οδηγίες της για στο χωριό Γιαννακοχώρι, μόλις μερικά χιλιόμετρα βόρεια, και βρέθηκα στο κτήμα. Δεν υπήρχε κανένα τουριστικό λεωφορείο και καθόλου κόσμος, ούτε τεράστιες πινακίδες που να σου δείχνουν πού πρέπει να πας. Δεν είχε καμία σχέση με τη Napa Valley. Άνοιξα την πόρτα από το δωμάτιο που γίνονται οι δοκιμές, όπου, στη γωνία, μια τεράστια ντισκομπάλα κρεμόταν από το ταβάνι δίπλα από διάφορα ράφια που ήταν γεμάτα με σφαίρες χιονιού και διάφορα ελληνικά αναμνηστικά και μπιχλιμπίδια. Σίγουρα δεν ήταν σαν τη Napa Valley. Η Χαρούλα Βασιλειάδου, η υπεύθυνη για το κρασί, μου έδωσε ένα φυλλάδιο μ’ έναν κατάλογο οκτώ κρασιών για να δοκιμάσω. «Πρέπει να τα δοκιμάσετε όλα, » είπε με ένα χαμόγελο, βάζοντας διάφορα άδεια κρασοπότηρα πάνω στον ξύλινο πάγκο μπροστά μου. Καθώς σκεφτόμουν ότι έπρεπε να είχα φάει μεγαλύτερο μεσημεριανό γεύμα, άρχισε να βάζει το λευκό κρασί τους που ονομάζεται Πέτρα, και παράγεται από τα τοπικά σταφύλια της ποικιλίας Ροδίτης. «Είναι ένα καθημερινό κρασί,» εξήγησε. «Είναι ελαφρύ, τραγανό και παράγεται κυρίως εδώ στη Μακεδονία.» Ενώ το κτήμα είναι γνωστό για το Ξινόμαυρο του, το οινοποιείο συνεχίζει να αναπτύσσεται και να παράγει μια σειρά από λευκά και ροζέ κρασιά. Μετά από ένα ποτήρι, άρχισα να αισθάνομαι μια ζαλάδα και ζήτησα να δοκιμάσω το Ράμνιστα. Η Βασιλειάδου χάρηκε που το ήξερα και έβαλε μια πιο γενναιόδωρη μερίδα από την τελευταία. Το Ράμνιστα., είπε, είναι η μεγαλύτερη εξαγωγή του οινοποιείου και είναι 100% Ξινόμαυρο. Άρχισαν να το παράγουν το 1997 όταν ανέλαβε το οινοποιείο ο Γιάννης Μπουτάρης, από την οικογενειακή επιχείρηση. Η οικογένεια Μπουτάρη είναι μια ισχυρή δύναμη στην ελληνική βιομηχανία κρασιού από το 1879, όταν παρήγαγε το πρώτο μπουκάλι της. Σήμερα ο γιος του Γιάννη, ο Στέλιος, επιβλέπει τη λειτουργία και τις διαδικασίες πωλήσεών του - και προγραμματίζει να χρησιμοποιήσει το ισχυρό υπόβαθρό του στην βιομηχανία ώστε να κάνει το Κτήμα Κυρ-Γιάννη ένα παγκόσμιας ποιότητας εμπορικό σήμα. Εξήγησε ότι τα φιλόδοξα σχέδια του επεκτείνονται, παρά τη δύσκολη οικονομική αγορά. «Το όραμά μου είναι να καθιερωθεί η Μακεδονία ως μια από τις κορυφαίες οινοπαραγωγικές περιοχές στον κόσμο, » λέει ο Στέλιος.» Επεκταθήκαμε πρόσφατα στη Ρωσία και στη Σιγκαπούρη. Η ελπίδα μου είναι να κάνω το κρασί μας διαθέσιμο σε 15 περισσότερες χώρες σε πέντε με έξι χρόνια.» Ίσως τελικά να μπορώ να αγοράσω ένα μπουκάλι Ξινόμαυρο στο Whole Foods.
Αν πάτε:
Chateau Pegasus: Πολλά Νερά 59200 Νάουσα, +30 23320 27262, markovitis@web.de. Ανοιχτό όλο τον χρόνο με ευέλικτα ωράρια, απαραίτητη η κράτηση. Τα μπουκάλια κοστίζουν από $9 για τις νεότερες σοδειές ως και $212 για ένα Ξινόμαυρο του 1986.
Κτήμα Κυρ-Γιάννη: Γιαννακοχώρι Νάουσας, Τ.Κ. 59200 Νάουσα, +30 23320 51100 ή (για κινητό) +30 69382 50088, www.kiryianni.gr. Ανοιχτό σε επισκέπτες για δωρεάν ξεναγήσεις και δοκιμές μόνο με ραντεβού. Τα μπουκάλια κοστίζουν από $13 για το Πέτρα, ένα λευκό κρασί, ως $50 για το Διάπορος, ένα Ξινόμαυρο.
Πού να φάτε:
Ρακοκάζανο: Στράντζα Νάουσας, Τ.Κ. 59200, +30 23320 48362, www.rakokazano.gr. Παραδοσιακά ελληνικά φαγητά, ορεκτικά από $5 ως $12. Ζωντανή παραδοσιακή μουσική κάθε Παρασκευή και Σάββατο βράδυ και Κυριακή μεσημέρι.
Επιμέλεια μετάφρασης Κική Παναγιώτου